Hái trái xanh và những hậu quả lâu dài

Trong nhiều năm gần đây, việc hướng đến sản xuất cà phê chất lượng cao bắt đầu từ khâu thu hái và sơ chế được đề cập đến nhiều trong các câu chuyện xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên vấn đề hái trái xanh, thu hoạch khi trái chưa đạt độ chín đồng đều vẫn luôn là bài toán khó nhiều năm. Bởi còn chịu tác động của nhiều yếu tố khác như biến động giá, biến đổi thị trường, thời tiết và tình hình nhân công…

Hình ảnh cà phê chín trên thực tế, sẽ luôn có sự đan xen giữa trái chín và trái xanh nên cần phải hái chọn lọc trái chín từng đợt (Nguồn ảnh: Hân Vinh Coffee)

Trong niên vụ năm nay, thu hoạch bằng cách tuốt cành và hái trái xanh đang là vấn đề nổi bật trong những tháng đầu niên vụ. Tháng 11, giá cà phê ghi nhận đạt mức giá 59.000 – 60.000 đồng/kg, đây là mức giá khá cao trong nhiều năm trở lại đây. Một số người dân đã quyết định hái xanh để nhanh chốt được giá cao do lo lắng khi vào cao điểm mùa thu hoạch, giá sẽ hạ xuống và không còn cao như thời điểm hiện tại. Cũng bởi giá cà phê cao trong tình hình suy thoái kinh tế, dẫn đến tình trạng một số nông hộ bị kẻ gian hái trộm khi cà còn xanh. Thiếu hụt về nhân công và các khó khăn trong việc bảo vệ một diện tích vườn rộng lớn cũng khiến người dân buộc lòng phải hái xanh để tránh mất cà.

Hình ảnh ghi nhận tại một cơ sở thu mua, chế biến cà phê tươi trên địa bàn (Nguồn ảnh: Hân Vinh Coffee)

Những hậu quả lâu dài
Chăm sóc vườn cà quanh năm vất vả, đến mùa thu hái nông dân ai cũng muốn mình sẽ thu hoạch được với giá cao, bù đắp lại công sức lao động cả năm. Tuy nhiên, đánh đổi giá cao trước mắt bằng việc thu hái cà xanh thực sự sẽ để lại những hậu quả lâu dài mà nhiều năm sau đó nông dân và cả ngành cà phê phải đối mặt.

Hình ảnh phản ánh tỷ lệ trái xanh đáng báo động (Nguồn ảnh: Hân Vinh Coffee)

🔺 Cụ thể là trên thực tế, việc thu hái trái xanh gây thiệt hại về cả sản lượng và chất lượng. Thông thường, khoảng 4,3 - 4,5 kg cà tươi đạt độ chín sẽ cho ra được 1kg nhân, nhưng khi hái xanh thì cần đến 4,8 - 5kg cà tươi để có được 1kg nhân. Do nguyên nhân chủ yếu là trái xanh chưa phát triển hết, khi sấy thì hao hụt rất nhiều làm cho hạt bị teo, lép, đen, nâu… ảnh hưởng nhiều đến chất lượng và hao hụt sản lượng của mùa vụ năm nay. Bên cạnh đó, tỷ lệ trái chín không đạt sẽ không thể thực hiện được phương pháp chế biến ướt hoặc honey.

🔺 Việc thu hái trái xanh ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hương vị cuối cùng của cà phê. Cà phê nhân có nhiều lỗi như vỏ lụa dính chắc vào hạt, khó đánh bóng, hạt dễ bị vỡ hay biến dạng do trái còn xanh và non thì nhà rang sẽ không thể tạo ra những mẻ cà có được vị ngọt, thơm ngon vốn có của cà phê, mà sẽ có những vị chát, đắng khó chịu. Điều này sẽ gây tổn hại đến chất lượng và uy tín của cà phê địa phương cũng như toàn ngành cà phê.

🔺 Hậu quả lâu dài và có thể mất đến nhiều năm để phục hồi đó chính là sức khỏe của cây trồng. Việc thu hái sớm làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng tự nhiên của cây, tác động trực tiếp đến sản lượng và chất lượng của các mùa vụ tiếp theo.

         Bài toán kinh tế về chi phí và lợi nhuận có lẽ là khó khăn lớn nhất khiến bà con quyết định thu hái sớm. Nhưng trên thực tế, việc thu hái và bán trái chín bao giờ cũng lợi hơn trái xanh, giá sẽ cao hơn từ 3.000 đến 4.000/1kg. Vì thế, việc hái trái xanh không những sẽ có nhiều ảnh hưởng lớn và chắc chắn sẽ không lợi nhuận bằng hái chín.

Chung tay vì một ngành cà phê Việt Nam phát triển bền vững
Thu hái trái chín đều vẫn luôn là bài toán khó cho hành trình phát triển cà phê chất lượng bền vững, bởi trên thực tế có nhiều vấn đề cần được giải quyết và rất cần sự chung tay góp sức của nhiều bên khác nhau. Từ nhà nước, chính quyền địa phương đến các công ty, tập đoàn và các đơn vị làm cà phê.

Bên cạnh việc truyền thông giúp người dân hiểu và thấy được rõ hậu quả lâu dài cũng cần những chính sách hỗ trợ về nguồn lực và vật lực để giúp bà con được ổn định kinh tế, yên tâm thu hái trái chín đều và khát khao hướng đến phát triển bền vững ngành cà phê. Góp phần nâng cao chất lượng uy tín xuất khẩu của cà phê Việt Nam, không chỉ là nhân xanh mà còn là cà phê rang xay thành phẩm.

         Ở Công ty TNHH Cà phê Hân Vinh, mỗi năm trước mùa vụ mới công ty sẽ gặp mặt bà con trong nông hộ để chia sẻ về mùa vụ trước và chuẩn bị cho mùa vụ mới. Thông qua trao đổi, công ty sẽ giải thích cho bà con hiểu về tác động của việc thu hái trái xanh cũng như hướng dẫn quy trình thu hái, sản xuất bài bản, đạt chất lượng.

Gặp mặt thường niên với nông hộ niên vụ 2023 - 2024. Mời bạn xem thêm tại đây

         Bên cạnh đó, thương hiệu cà phê rang xay Dehavi trực thuộc công ty TNHH Cà phê Hân Vinh, hướng đến xây dựng và phát triển trở thành một nhà rang tạo ra sản phẩm với chất lượng ổn định. Vì thế, Dehavi sẽ sàng lọc và tuyển chọn một cách kỹ lưỡng nguồn nguyên liệu đầu vào từ nhà máy nhân xanh của công ty mẹ cho các sản phẩm rang xay của mình.

Xem thêm: Quy trình sản xuất cà phê

Mong rằng bài viết trên đây sẽ giúp mọi người có một góc nhìn rõ hơn về những hậu quả lâu dài của việc hái trái xanh đối với ngành cà phê Việt Nam nói chung và từng người dân trồng cà phê nói riêng.

Nguồn tham khảo:

1. Tác hại của tập quán thu hoạch cà phê không đúng kỹ thuật và giải pháp khắc phục - Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam

2. Lâm Hà: Khuyến cáo người dân không thu hái trái cà phê xanh - Báo Lâm Đồng

3. Tác hại của việc thu hái cà phê quả xanh - Giacaphe.com